دلیریوم یک اختلال عصبی شناختی است که مشخصه اصلی آن بروز مشکل در توجه و آگاهی می‌باشد. هم چنین در طی این وضعیت ظرفیت‌های شناختی بیمار نظیر حافظه، زبان، ادراک و موقعیت سنجی نیز با اختلال مواجه می‌شوند. دلیریوم یک اختلال کوتاه مدت است که معمولا چند ساعت یا نهایتا چند روز طول می‌کشد و می‌تواند ناشی از مشکلات مختلفی باشد که از جمله آن‌ها باید به مسمویت با مواد، محرومیت از مواد، مصرف دارو و بیماری‌های طبی اشاره کرد. در ادامه در مورد علائم، علل، عوامل خطرساز و روش درمان دلیریوم توضیحات بیشتری ارائه کرده‌ایم.

منبع : دلیریوم یا روان آشفتگی

آشنایی با اختلال دلیریوم

دلیریوم نوعی وضعیت روانپزشکی حاد است که در راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی در دسته اختلالات عصبی شناختی قرار دارد. این مشکل اغلب در پی مصرف یک داروی خاص، دچار شدن به یک بیماری، مسمومیت با مواد مخدر یا محرومیت ناگهانی از آن‌ها بروز می‌یابد و منجر به آشفتگی ذهنی زیادی در بیمار می‌شود. کسی که دچاردلیریوم شده ممکن است که اصلا متوجه اطرافش نباشد، موقعیت خود را نشناسد، قدرت تفکرش را تا حد زیادی از دست بدهد و از نظر آگاهی یا هوشیاری کلی نیز با افت مواجه شود. البته این اختلال وضعیتی کوتاه مدت است که معمولا چند ساعت تا نهایتا چند روز طول می‌کشد.

علائم و نشانه های مبتلایان به دلیریوم

بارزترین علامت‌دلیریوم از دست دادن توجه و آگاهی است. یعنی فرد نمی‌تواند روی یک موضوع تمرکز کند و هوشیاری چندانی نسبت به موقعیت پیرامونی خود نیز ندارد. علائم دیگر این اختلال بروز نواقص قابل توجه در ظرفیت‌های شناختی است. برای مثال ممکن است فرد قدرت تفکر منطقی‌اش را به طور موقت از دست بدهد، توان تصمیم گیری نداشته باشد، اختلالاتی را در حافظه تجربه نماید و حتی تکلم یا درک گفته‌های دیگران نیز برایش مشکل باشد. از همین رو در این شرایط ممکن است بیمار پرت و پلا بگوید و نتواند ارتباط موثری با دیگران برقرار کند.

علل دچار شدن به دلیریوم و انواع دلیریوم

دلیریوم می‌تواند تحت تاثیر علل مختلفی اتفاق بیافتد که بر این اساس متخصصین انواع مختلفی ازدلیریوم را از هم تفکیک کرده‌اند که به شرح زیر است:

• دلیریوم‌ناشی از مسمومیت مواد
• دلیریوم ناشی از محرومیت از مواد
• دلیریوم‌ناشی از دارو
• دلیریوم ناشی از یک بیماری طبی
• دلیریوم‌ناشی از علل متعدد (زمانی که 2 یا چند مورد از موارد بالا همزمان با هم در بروز دلیریوم نقش دارند، این تشخیص مطرح می گردد)

عوامل خطرساز برای بروز دلیریوم

متخصصین بر این باورند که برخی عوامل می‌توانند ریسک بروزدلیریوم را افزایش دهند. از همین رو به آن‌ها عوامل خطرساز گفته می‌شود. این عوامل خطرساز به دو دسته محیطی و فیزیولوژیکی تقسیم می‌شوند که در ادامه به توضیح هریک از آن‌ها پرداخته‌ایم:

عوامل خطرساز محیطی

برخی از عوامل محیطی که خطر بروزدلیریوم را افزایش می‌دهند مواردی نظیر سطوح پایین فعالیت، سبک زندگی کم تحرک، مصرف داروها و موادی که خاصیت روان گردان دارند، به خصوص الکل و داروهای آنتی کولینرژیک.

عوامل خطرساز فیزیولوژیکی

از جمله عوامل فیزیولوژیکی که ریسک دلیریوم را به طور قابل توجهی افزایش می‌دهند موارد زیر را در بر می‌گیرند:

• کسانی که دچار هرگونه اختلال عصبی شناختی دیگر هستند.
• سالمندان حساسیت بیشتری نسبت به بروز دلیریوم دارند.
• این مشکل در شیرخوارگان و کودکان نیز بیشتر از بزرگسالان و بالغین اتفاق می‌افتد که این مسئله اغلب به بیماری‌های تب دار و مصرف داروهای آنتی کولینرژیک مرتبط است.

چگونگی درمان دلیریوم

همانطور که گفته شد دلیریوم یک اختلال حاد و کوتاه مدت است که علائم آن سریعا ظاهر می‌شوند. در این شرایط بیمار کنترل بسیار کمی روی رفتار خود دارد و هوشیاری‌اش را نسبت به محیط پیرامونی از دست می‌دهد. از همین رو بسیار اهمیت دارد که او را سریعا به اورژانس منتقل کنید تا درمان‌های دارویی لازم را در اسرع وقت دریافت نمایید.

درمان این مشکل تا حد زیادی به تشخیص دقیق علت آن وابستگی دارد. برای مثال درمان‌دلیریوم ناشی از مسمومیت با مواد با دلیریوم‌ناشی از عفونت ریه کاملا متفاوت خواهد بود. از همین رو بسیار اهمیت دارد که یک همراه مطلع از شرایط جسمی و روانی بیمار در کنار او حضور داشته باشد. همچنین پس از گذشت دوره دلیریوم به کمک دارو درمانی به منظور ارزیابی بازگشت توانمندی‌های شناختی و رفع نواقص عصبی ضروری است که به یک روانشناس مراجعه نمایید.

برای دریافت مشاوره در زمینه اختلالات روانی می‌توانید در ساعت از روز برای مشاوره تلفنی از طریق شماره 02166419012 با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو تماس حاصل نمایید.

سوالات متداول